Karavanda Enerji Sistemi Nasıl Kurulur?

Kendimizi en özgür hissettiğimiz anların seyahat ederken ve doğayla kucaklaştığımız zamanlar olması rastlantı değildir. Zaman ve mekân sınırlarına bağlı kalmadan rotayı kendinizin belirlediği her yolculuk, bu nedenle özeldir. Yeni yerler keşfetmek, farklı kültürlerle tanışmak ve doğal güzelliklerle karşılaşmak ruhumuzu tazelemek için mükemmeldir. Yeni deneyimlere kapı aralayan bu serüvene ise karavan ile atılmak oldukça heyecan vericidir. Çünkü, karavanla yolculuk ederken evinizi yanınızda taşıyabilir ve doğanın çağrısına kulak verip dilediğiniz yerde konaklayabilirsiniz. Peki, sanki evinizdeymiş gibi hissedeceğiniz rahat bir karavanlı konaklama için en çok neye ihtiyaç duyarsınız? Tabii ki enerjiye! Öyleyse, karavanlı gezginlerin olmazsa olmazı karavanda enerji sistemi ve güneş panelleri konusunda bilgilenmenin tam zamanı!

Karavanınızı ve ihtiyaçlarını iyi tanıyın

Karavanınızın enerji gereksinimi, büyüklüğüne ve içinde ne kadar elektronik eşya kullanacağınıza göre değişir. Siz karavanınızı ne kadar iyi tanırsanız, kuracağınız karavanda enerji sistemi, diğer tabirle elektrik tesisatının kapasitesini o ölçüde bilirsiniz. İhtiyaç duyduğunuz enerjiyi buna göre hesaplayıp gereksinimlerinizi karşılayacak akü tipini ve güneş paneli tercihinizi belirleyebilirsiniz.

Bu konuyu, karavanda en çok enerji tüketen cihazlardan olan buzdolabı üzerinden örneklendirebiliriz. Diyelim ki karavanınızda günde 18 saat çalışacak ve saatte 160 watt elektrik tüketecek bir buzdolabı kullanacaksınız. Bu durumda, 2.8 kW/saat günlük tüketim söz konusudur ve bu sonuç 12 voltluk standart ampul üzerinden hesaplandığında 240 ampere denktir.

Bir diğer taraftan ise akü kapasitesini iyi ölçmeniz gerekir. Her şeyden önce, ortalama bir karavan aküsünün günlük %30 civarında kayıp verdiğini göz önüne almalısınız. Örneğin; 120 A akım sağlayan bir karavan akünüz var. Bu durumda akünüz, kayıp payı dışarıda bırakıldığında 36A akım verir. Buradan hareketle 36×12= 432 watt gücünde bir elektrik enerjisi elde edilir. Bu noktada buzdolabınızın 160 watt güç tükettiğini hatırlarsak, 432/160= 2.7 saat hesabıyla akünüzün cihazı yaklaşık 2 saat 40 dakika boyunca destekleyeceğini söyleyebiliriz. Uzun yaz günlerinde güneşsiz sürenin 5 saate kadar düştüğünü varsaysak bile, bu güç yeterli sayılmaz. Öyleyse, 160×5= 800 watt büyüklüğünde ek elektrik enerjisi gereklidir ki bu da yaklaşık 66-67 amper arası bir akım demektir. %30’luk kayıp payını da içine kattığımızda 66/0,30 hesabıyla 220 ampere ulaşırız. Bu da mevcut 120A akünüzün yanına bir de 220 amperlik bir akü daha gerektiğini gösterir. Gece-gündüz süreleri daha farklı ise akü kapasitesini de buna göre düzenlemeniz gerekir.

Güneş paneli alırken bunlara dikkat edin

Aküler özellikle geceleri veya gün ışığının yetersiz olduğu bulutlu havalarda karavancıları destekler. Fakat karavanlı konaklamalarda asıl enerji kaynağı mutlaka güneş panelleri olmalıdır. Güneşin yüzünü gösterdiği bahar ve yaz aylarında yapılan karavan gezintilerinde, gereken enerjinin çoğunu bu yöntemle sağlamanızı öneririz.

Ayrıntılı bir araştırma gerektiren bu sürece, karavan içindeki elektronik eşyaların sayısı, tükettiği enerji ve kullanım sıklığını hesaplayarak başlamalısınız. Motorun gün boyunca çalışma süresini de ekleyince, gereken güneş paneli kapasitesini yaklaşık olarak anlayabilirsiniz. Diğer yandan, güneş panelleri konusunda karavanınızdaki yalıtım durumunu da dikkate almalısınız. Yetersiz bir yalıtım varsa, karavan içi sıcaklık gün boyu artma eğiliminde olacaktır. Bu ise kullandığınız elektronik cihazların enerji tüketimini yükseltecektir.

Güneş panellerinin beklentinizi karşılaması için jel akü kullanımı da önemlidir. Bu tür aküleri tercih etmeniz durumunda paneller daha fazla güneş enerjisi saklar. Böylece, karavanınız enerji verimliliği açısından size daha iyi bir performans sunabilir. Fiyat, kalite, verimlilik gibi birçok unsurun etkili olduğu bu aşamada panellerin garanti süresi, sıcaklık kat sayısı ve hücre tipi özelliklerini de ihmal etmemelisiniz.

Hangi güneş panelini seçmelisiniz?

Karavanlı gezginler için güneş panelleri, araç içi enerji tesisatı için vazgeçilmezdir. Karavanınızın üzerinde yer alan bu paneller, güneş gökte oldukça sizin için enerji depolar. Belli bir noktaya gitmeye veya bağlı kalmaya gerek duymadan enerji ihtiyacınızı giderirler. Güneş enerjisi sayesinde, karavanınız enerjiye temiz ve masrafsız bir şekilde erişir. Yolculuk maliyetine olumlu yansıyan bu olanak sayesinde daha fazla yer keşfedebilirsiniz.

Bununla birlikte, kullanacağınız güneş paneli türüne göre farklı sonuçlar elde edersiniz. Sınırlı alanlarda yüksek enerji depolayabilen monokristal güneş paneli, enerji verimliliği açısından zirvededir. Uzun ömürlüdürler ve %24’e varan verimlilik sunarlar. Fiyat-performans bakımından öne çıkan polikristal paneller ise sıcaklık değişimlerine dayanıklıdırlar. Fakat daha geniş yer isterler ve daha az güneş enerjisi saklarlar. Hafif ve monokristal ile polikristal yapıya dönüşebilir esnek güneş panelleri de sıkça tercih edilir. Konaklanacak alana kolayca uyum sağlayan bu paneller, karavan enerji tesisatı için gerçekten de işlevseldir. İnce film güneş panelleri ise çok yer kaplamalarına karşın az enerji üretmeleri nedeniyle pek tercih edilmezler.

Güneş paneli yerleştirirken dikkat etmeniz gerekenler

Hangi güneş paneli türünü seçerseniz seçin, ihtiyaçlarını gözetmeli ve gereken kapasiteyi buna göre belirlemelisiniz. Tek parça hâlinde panel kullanmaya özen gösterin ve karavan üzerinde iyi bir şekilde konumlandırın. Çünkü, karavanınız hareket hâlindeyken güneş almakta zorlanan bir panelin size hiçbir yararı olmayacaktır.

Bunun yanında, güneş panelini yerleştirmeden önce, karavanınızın tavan ölçülerini doğru bir şekilde ölçmelisiniz. Güneş paneli boyutuna buna göre karar vermeli ve montajı işinde uzman bir ekibe yaptırmalısınız. Aksi takdirde karavanınızın çatısı delinebilir ki bu size ne yazık ki hoş olmayan sorunlar yaşatabilir.

Akü seçimini nasıl yapmalısınız?

Daha fazla enerji tutması nedeniyle jel akünün avantajlı olduğundan bahsettik. Fakat iş bununla bitmiyor. Gereken enerji kapasitesini belirlerken ihtiyacınızı ucu ucuna sağlayan bir elektrik tesisatı asla yeterli olmayacaktır. Bu konuya her olasılığı düşünerek yaklaşmanızı ve genel ihtiyacınızın iki katı kapasitede bir akü seçmenizi tavsiye ederiz.

Akü ile birlikte evirici (inverter) tercihi de dikkatle yapılmalıdır. Bu dönüştürücü, Fava Camp gibi elektrik olanağı sunulan karavan kamp yerlerindeki konaklamalarda işinizi kolaylaştırır. Böylece, güneşin olmadığı havalarda bile karavanınıza 220V gerilimde elektrik akımı sağlayabilirsiniz. Hatta akıllı özellikte bir inverter kullanıyorsanız, ayrıca şarj düzenleyiciye gerek duymazsınız.

Son olarak, karavanınızda bataryadan bataryaya sistemini kullanmanızı tavsiye ederiz. Bu sayede, siz karavanınızla yeni duraklara doğru yol alırken aküleriniz dolacak. Böylece, güneş enerjisinden yoksun kaldığınız günlerde enerji konusunda endişelenmenize gerek kalmayacak.

Karavanınızla yeni rotalarda seyrederken ve kilometreleri ardınızda bırakırken Cumhuriyetköy’e de uğrayın. Kuzey Marmara Otoyolu’na 10 dakika mesafedeki Fava Camp’ta konaklayarak doğanın kollarındayken sanki evinizdeymiş gibi hissedin.